بررسی اثرات تنش خشکی و شوری بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ارقام مختلف جو

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و شوری بر صفات مورفولوژیکی ارقام جو دو آزمایش تحت شرایط کنترل شده و شرایط مرزرعه، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. آزمایش نخست فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار درون گلدان زیر محافظ باران انجام شد. تنش سطح شوری با هدایت الکتریکی 6، 8، 10، 12 و 14 دسی زیمنس بر متر برای آبیاری گلدان ها استفاده شد. در مرحله شش برگی، تمام ریشه بوته با دقت از خاک جدا گردید، شسته و رنگ آمیزی شد. نمونه های ریشه بر روی یک ظرف سفید حاوی 10 میلیمتر آب کاملا پخش شدند و سپس تصویر دیجیتال آنها تهیه گردید. تصاویر جهت بدست آوردن طول، قطر و مساحت ریشه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و رقم بر طول قطر و مساحت ریشه معنی دار بود. در آزمایش دیگر، بوته های کشت شده در گلدان در معرض دو سطح محتوای آب خاک 100 درصد به عنوان شاهد و 65 درصد به عنوان تیمار تنش خشکی قرار گرفتند. همانطور که در آزمایش قبل توضیح داده شد، نمونه های ریشه تهیه گردیدند، برگ پرچم و برگ ماقبل آن نیز نمونه گیری شد و تصاویر دیجیتال آنها از طریق اسکن با وضوح dpi150 تهیه گردید. تجزیه و تحلیل داده نشان داد که اثر رقم و تنش بر قطر ریشه معنی دار بود. ضمنا اثر متقابل دو فاکتور بر طول و مساحت ریشه معنی دار بود. اثر تنش و رقم بر وزن خشک ریشه معنی دار بود. در سومین آزمایش ارقام قبلی در شرایط مزرعه در یک طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردیدند. دو سطح تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی و ارقام به عنوان فاکتور فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که شاخص کلروفیل، طول بوته، طول ریشک، وزن دانه، عملکرد و اجزای عملکرد به طور معنی داری تحت تاثیر تنش قرار گرفتند در حالیکه اثر رقم بر صفات طول ریشک، وزن دانه در سنبله و طول سنبله معنی دار بود.